Er bestaat zoiets als ‘vatbaarheid’ voor koortsstuipen. Wanneer een broer of zus al eens koortsstuipen heeft gehad, heeft het kind een kans van 1 op 5 om ook koortsstuipen te krijgen. Deze kans verhoogt naar 1 op 3 wanneer beide ouders en een broertje of zusje ooit koortsstuipen hadden.

Ook kinderen die langdurig op de afdeling neonatologie verbleven of naar de crèche gaan, hebben een grotere kans om koortsstuipen te ontwikkelen. De koorts hoeft niet hoog op te lopen. Kinderen kunnen al koortsstuipen krijgen vanaf 38 °C, maar meestal komen koortsstuipen wel voor bij hogere koorts.

Slechts in 1 tot 4% van de gevallen wordt uiteindelijk een ernstige ziekte zoals meningitis vastgesteld. Vaak gaat het om een gewone virale infectie zoals een infectie van de bovenste luchtwegen, oorontsteking, buikvirus of roodvonk. Zelfs koorts na een vaccinatie kan koortsstuipen veroorzaken.

Vooral kinderen tussen 6 maanden en 5 jaar, met een piek tussen de 18 en 22 maanden zijn gevoelig voor koortsstuipen. Boven de 5 jaar ‘ontgroeien’ ze de kans op koortsstuipen, omdat hun centraal zenuwstelsel minder gevoelig wordt voor prikkels zoals koorts.

Hoe herken je ze?

Vaak heb je helemaal nog niet door dat je kind ziek is, omdat koortsstuipen zich voordoen tijdens de eerste uren van een ziekte, wanneer de koorts plots opkomt of snel stijgt.

Plots verliest je kind alle contact met de buitenwereld. Je kind verliest het bewustzijn. Al de spieren van je kind verkrampen en trekken onregelmatig samen. Zelden gaat het om één enkel deel van het lichaam dat samentrekt. Dan begint het hele lichaam te schokken, net zoals bij epilepsie. Meestal zijn de stuipen alweer over voor je goed en wel beseft wat er zich net heeft afgespeeld. Na enkele seconden kun je vaak weer rustig ademhalen.

Wat kun je doen?

Blijf rustig en stel je omgeving en vooral jezelf gerust.

• Leg je kind voorzichtig in stabiele zijligging op een zachte ondergrond. Zo kan je kind zich niet verslikken.
   
• Zorg dat je kind zich tijdens het schokken niet kan bezeren. Blijf dus in de buurt.
   
• Schud je kind niet en probeer het schokken niet tegen te houden. Dit kan alleen voor verwondingen zorgen.
   
• Steek in geen geval een vinger in de mond van je kind. Dit zullen je vingers nog lang voelen en het kan verwondingen veroorzaken.
   
• Bel de huisarts. De arts moet de oorzaak van de koorts en de koortsstuipen achterhalen en zal je bijkomend therapeutisch advies geven. De stuipen zijn gelukkig in de meeste gevallen al achter de rug tegen de tijd dat de arts het kind komt onderzoeken.
   
• Volg het advies van de arts. Vaak is dit het regelmatig toedienen van een koortswerend middel. Indien het kind weinig last heeft van de koorts op zich, is het vaak beter om geen koortswerend middel te geven. De kans dat koortsstuipen zich opnieuw voordoen wanneer de temperatuur hoog blijft, is nihil. Als je toch koortswerende middelen aan het kind geeft, moet je dit op regelmatige tijdstippen herhalen om de koorts te onderdrukken. Anders is de kans op nieuwe stuipen erg groot.

Bel een arts…

Bel altijd de huisarts, tenzij je kind al eerder koortsstuipen heeft gehad en je daarvoor al uitgebreid advies kreeg van de behandelende arts.
De arts moet de oorzaak van de koorts achterhalen. Wanneer er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak is, zal de arts, vooral bij de allerkleinsten, het kind laten opnemen voor verder onderzoek om een ernstige ziekte uit te sluiten.

Bel de hulpdiensten…

• Als je kind voor de eerste keer koortsstuipen heeft.
   
• Wanneer je kind jonger is dan 1 jaar. Dan zijn stuipen meestal een teken van een ernstige ziekte. Zuigelingen hebben zelden de ‘normale’ verschijnselen van bijvoorbeeld meningitis zoals nekstijfheid, braken, fotofobie...
   
• Wanneer je kind stuipen heeft zonder koorts of een koortsende ziekte. Dit kan op epilepsie wijzen.
   
• Wanneer de aanval langer dan 10 minuten duurt.
   
• Wanneer de koortsstuipen zich meermaals herhalen binnen de 24 uur.
   
• Wanneer slechts een deel van het lichaam ‘stuipt’. Dit noemen we een focale aanval.
   
• Bij koortsstuipen die optreden na de eerste dag van een ziekte.
   
• Wanneer je kind een sterk verminderd bewustzijn behoudt na de aanval.

Dit artikel werd geschreven in samenwerking met Mama Baas.