Toxoplasmose, beter bekend als de kattenziekte, komt in ons land nog opvallend veel voor. En dat terwijl de ziekte in Engeland en de Verenigde Staten zo goed als onbekend is. Wat doen onze mama's verkeerd?

Toxoplasmose wordt veroorzaakt door een parasiet, Toxoplasma gondii. Deze parasiet verspreidt zich vooral via katten, maar in het bijzonder via hun uitwerpselen.

Een kat met toxoplasmose produceert miljoenen toxoplasma-eitjes. Die komen in de grond terecht, waar ze lange tijd kunnen overleven. Via tuinieren en via het eten van ongewassen, rauwe groenten kan men dan een besmetting oplopen.

Naast katten, besmet Toxoplasma ook schapen en varkens. Uit onderzoek blijkt dat tot 30% van het schapenvlees en 10 tot 15% van het varkensvlees toxoplasmose bevat. Het betreft dan wel vers, rauw vlees, want van zodra het vlees ingevroren of goed doorbakken wordt, sterven de parasieten.

In ons land houden we van steak met een verse salade. Vaak is het vlees niet doorbakken of zijn de groenten onvoldoende gewassen. Wie toxoplasmose krijgt, merkt het meestal niet. Vermoeidheid en lusteloosheid zijn de enige symptomen. In België heeft zowat de helft van de zwangere vrouwen toxoplasmose gehad voor ze zwanger werden. Zij hebben antistoffen en zijn voor hun verdere leven tegen de ziekte beschermd. Maar als de besmetting gebeurt tijdens de zwangerschap kan dit aanleiding geven tot zware afwijkingen bij de baby. Mentale achterstand, ernstige oogafwijkingen tot blindheid, een waterhoofd of juist een veel te klein hoofd... In zeer ernstige gevallen sterft de foetus.

Moet ik mijn kat buitenzetten nu ik zwanger ben?

Het is niet nodig om de kat uit huis te doen. Katten lopen ook slechts één keer in hun leven toxoplasmose op en zijn slechts gedurende enkele weken besmettelijk. Jouw kat aaien kan geen kwaad, maar de kattenbak leegmaken laat je nu beter aan je ventje of aan de oudere kinderen over.

Daarnaast moet je rauwe groenten goed wassen en vers vlees kan je beter doorbakken. Als je in de keuken hebt gewerkt, was je beter flink je handen. In de tuin werken, doe je met handschoenen.

Een toxoplasmose-infectie betekent niet dat je onmiddellijk moet panikeren. Het risico dat de parasiet de foetus bereikt en aantast, hangt van verschillende factoren af, o.a. van het tijdstip in de zwangerschap dat u besmet werHoe vroeger in de zwangerschap, hoe kleiner de kans dat uw kind besmet wordt. Zelfs als de foetus besmet wordt, betekent dit nog niet met zekerheid dat het kind een ernstige handicap zal hebben. In dit geval geldt het omgekeerde: hoe vroeger de foetus besmet werd, hoe groter de kans op ernstige letsels.

Een vrouw zonder toxoplasmose-antistoffen die griepachtige klachten heeft tijdens de zwangerschap, moet zich onmiddellijk laten onderzoeken op toxoplasmose. Een behandeling met antibiotica vermindert de kans dat de parasiet de foetus besmet.

Uiteindelijk zetten 9 vrouwen op 10 die toxoplasmose doormaken in de zwangerschap, toch nog een gezonde boreling op de wereld. Minder goed nieuws is evenwel dat de helft van deze schijnbaar gezonde borelingen voor hun 20ste levensjaar ernstige oogletsels ontwikkelt.